Organ bağışını engelleyen 5 hurafe!

(3-9 KASIM ORGAN BAĞIŞI HAFTASI)

Türkiye canlıdan nakilde dünya başkanı ancak kadavrada sonlarda!

Ülkemizde organ naklinin önündeki tek mahzur: 

Doğru sanılan yanlış bilgiler!

Organ bağışı olmadan organ nakli olmaz!

ORGAN BAĞIŞINI ENGELLEYEN 5 HURAFE!

Avrupa’da organ nakillerinin yüzde 80’i kadavradan yüzde 20’si canlıdan yapılıyor. Ülkemizde ise tam aksisi bir durum yaşanıyor. Türkiye, canlıdan nakilde yüzde 80 ile dünya önderi olarak başı çekerken, kadavradan nakilde ise sonlarda yer alıyor. Organ bağışının önündeki en büyük pürüzü yanlış bilgiler oluşturuyor! İşte bu yanlışlara karşı toplumu bilgilendirmek ve organ nakli listesinde bekleyenleri tekrar hayata döndürebilmek için ülkemizde her yıl 3-9 Kasım Organ Bağışı Haftası kapsamında farkındalık aktiflikleri yapılıyor. Ülkemizde hala 26 bin 892 kişinin organ bekleme listesinde yaşama tutunmaya çalıştığını belirten Acıbadem Ataşehir Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. İbrahim Berber ve Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Ülkem Çakır “Ülkemizde 2023 yılı prestijiyle toplam 4192 şahsa organ nakli yapılmıştır. Bu nakillerin 3652’ si canlı vericili, sadece 540’ı kadavra vericidendir. Kadavradan organ bağışının bu kadar düşük olmasının tek bir nedeni olabilir, o da bu hususun halkımıza tam olarak anlatılamamasıdır” diyor. Prof. Dr. İbrahim Berber ve Prof. Dr. Ülkem Çakır, Türkiye’nin kadavradan organ bağışında Avrupa ülkelerinden çok geride olmasına yol açan, toplumda yanlışsız sanılan 5 hurafeyi anlattı, organ bağışı yapmak isteyenlere ve ailelere çok kıymetli ihtarlar ve tekliflerde bulundu. 

1. Beyin vefatı gerçekleşmeden organları alabilirler: YANLIŞ!

DOĞRUSU: Bu yanlış inanış kadavradan nakilin önündeki en büyük manilerden biri. Meğer bitkisel hayatta teneffüs devam ettiğinden bu hastalar aylarca ya da yıllarca yaşayabilirken, bazen güzelleşerek olağana dönebiliyorlar. Kişi nefes aldığı surece kendisine bütün tıbbi tedavilerin uygulandığını, beyin vefatında ise tüm tıbbi dayanağa karşın hastanın hayata dönmesinin katiyen mümkün olmadığını belirten Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. İbrahim Berber “Yoğun bakım ünitelerinde beyin vefatı gelişen bireylere verilen tüm tıbbi takviyeye karşın ortalama 24-36 saat sonra tüm organlar işlevlerini kaybederler. Yalnızca beyin vefatı gerçekleşen bir kişinin organları nakil bekleyen hastalara nakledilebilmektedir. Bu donörlerde organlar işlevlerini kaybetmeden evvel, en kısa müddet içerisinde organların alınarak bekleyen hastalara nakledilmesi gerekir. Tüm süreç Sıhhat Bakanlığı kontrolündedir. Bu hususta hiçbir kaygıya gerek yoktur” diyor. 

2. Organ bağışı günahtır: YANLIŞ!

 DOĞRUSU: Ülkemizde pek çok kişi günah olduğunu sanarak organ bağışına sıcak bakmıyor. Hatta kişi hayattayken, vefatı sonrası diğerlerine can vermek üzere organlarını bağışlamış olsa bile, ailesi müsaade vermezse gerçekleştirilemiyor. Ancak İslam dini dahil büyük dinlerin birçok organ bağışını destekliyor. Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Şurası her fırsatta organ naklinin caiz olduğunu belirterek, organ bağışı ile bir yahut birçok beşere hayat vermenin büyük sevap olduğunu vurguluyor.  

3. “Ben organlarımı bağışladım, aileme söylemeye gerek yok”: YANLIŞ!

 DOĞRUSU: Kişinin hayattayken, vefatı sonrası organlarını bağışlamış olması kâfi olmuyor. Çünkü pek çok organ bağışı, kişinin beyin vefatına karşın aile üyelerinin bu bağışı kabul etmemesi nedeniyle gerçekleşemiyor. Prof. Dr. İbrahim Berber, ülkemizdeki yasalar mucibince, kişinin organ bağışı kartı olsa bile aile üyelerinin müsaade vermemesi durumunda organların alınamadığını belirterek “Bu nedenle hayattayken, organlarınızı bağışladığınızı ailenizden saklamayıp, muhtemel bir vefat durumunda, organlarınızla diğerlerine hayat vermek istediğinizi söylemeniz gerekiyor. Organ bağışlamaktan vazgeçerseniz de bunu ailenize söylemeniz yeterli” diyor. 

4. Organımı bağışlarsam sıhhatim bozulabilir: YANLIŞ!

DOĞRUSU: Böbrek ve karaciğer nakli canlı vericiden de yapılabiliyor fakat “karaciğerimin bir kısmını ya da böbreğimin birini bağışlarsam sıhhatim olumsuz etkilenebilir” kaygısı nedeniyle aralı bakılabiliyor. Meğer karaciğer kendini yenileyebilen bir organ olduğundan ötürü, canlı bir donörün karaciğerinin bir kısmını bağışlamasının sıhhati üzerine olumsuz bir tesiri olmadığını, yapılan titiz ve ayrıntılı incelemelerde şayet sıhhat açısından bir risk tespit edilmezse böbrek vericisi olmanın da ileride hiçbir düşünce çıkarmayacağını vurgulayan Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Ülkem Çakır, tek böbrekle de uzun ve sağlıklı bir ömür sürülebileceğini söylüyor. 

5. Yanlış: Beden bütünlüğü bozulur: YANLIŞ!

DOĞRUSU: Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. İbrahim Berber, “Kadavra donörden yapılan nakil operasyonunda kadavra donörün cerrahisi, güya yaşayan bir hastaymışçasına son derece ihtimamlı yapılır, dışarıdan bakıldığında beden bütünlüğünün bozulmamasına büyük ihtimam gösterilir. Ameliyat kesileri tekrar birebir itinayla, estetik dikişlerle dikilerek kapatılır. Alınan organlar alıcı adaylarının bulunduğu merkezlere getirilir ve burada nakil gerçekleştirilir” diyor. 

Türkiye’de 26 bin 892 kişi organ bekliyor

Prof. Dr. Ülkem Çakır, Sıhhat Bakanlığı’nın bilgilerine nazaran ülkemizde hala 26 bin 892 kişinin organ nakli listesinde, kadavradan organ bağışıyla hayata dönmeyi beklediğini belirterek “An prestijiyle ülkemizde bekleme listesindeki 26 bin 892 kişi her an bulunacak organla hayata yine başlamanın hayalini kurmaktadır. Bu hastalardan 1290’ı kalp, 157’si akciğer, 2376’sı karaciğer, 22.775’i böbrek, 285’i pankreas beklemektedir. Unutmayalım ki bırakacağınız en hoş miras hayatta iken yapacağınız organ bağışıdır” diyor.